Sắc tố melanin là sắc tố quy định màu da, màu tóc, màu mắt. Da sạm đen, cháy nắng hay nám, tàn nhang sau sinh đều là nguyên nhân gây ra tình trạng rối loạn tăng sắc tố da, xảy ra khi melanin sản sinh quá mức, dẫn đến xuất hiện đốm, vết thâm. Vậy sắc tố melanin là gì? Melanin có vai trò gì với da? Hãy cùng S Beauty tìm hiểu ở bài viết dưới đây.
Melanin là gì?
Sắc tố melanin là một sắc tố tự nhiên được tìm thấy trong cơ thể con người, tạo ra màu sắc cho tóc, da và mắt con người. Người da sẫm màu có nhiều melanin hơn người da sáng. Melanin được sản xuất bởi các tế bào gọi là melanocytes, là những tế bào sản xuất sắc tố trong lớp biểu bì.
Để bảo vệ da một cách tối ưu khỏi các tia có hại của mặt trời, các tế bào hắc tố sản xuất nhiều sắc tố melanin hơn để phản ứng với ánh sáng mặt trời.
Mọi người đều có số lượng tế bào hắc tố như nhau, nhưng một số người sản xuất nhiều melanin hơn những người khác. Khi tế bào hắc tố chỉ sản xuất một lượng nhỏ melanin, tóc, da và mắt của bạn có thể sáng màu. Ngược lại, nếu các tế bào hắc tố của bạn sản sinh ra nhiều melanin hơn thì tóc, da và mắt của bạn sẽ sẫm màu hơn.
Các loại sắc tố melanin
Trên da người có 3 loại sắc tố melanin:
- Eumelanin: Đây là sắc tố tạo nên màu sẫm của tóc, da, mắt. Eumelanin bao gồm hai loại chính: màu nâu và màu đen. Màu tóc đen và nâu phụ thuộc vào sự kết hợp khác nhau của hai dạng sắc tố này. Khi cơ thể chỉ sản xuất một lượng nhỏ eumelanin màu nâu thay vì eumelanin màu đen thì tóc sẽ có màu vàng.
- Pheomelanin: là sắc tố tạo màu cho các bộ phận trên cơ thể: môi, núm vú. Nếu bạn có mái tóc đỏ, điều đó có nghĩa là bạn có lượng pheomelanin và eumelanin trong cơ thể bằng nhau.
- Neuromelanin: Vai trò của neuromelanin là điều chỉnh màu sắc của tế bào thần kinh. Loại melanin này không liên quan đến màu sắc bên ngoài cơ thể mà bạn nhìn thấy.
Melanin có vai trò gì với da?
Sắc tố melanin có các vai trò tích cực: sắc tố melanin có khả năng phát tán và hấp thụ năng lượng từ ánh sáng mặt trời, làm giảm ánh nắng trực tiếp vào da và ngăn ngừa nguy cơ ung thư da.
- Bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV: Melanin giúp bảo vệ lớp biểu bì của da trước tác động của tia UV, bao gồm UVA, UVB, UVC và ánh sáng xanh. Sắc tố này hấp thụ tia UV trước khi chúng có thể xâm nhập và làm hỏng DNA của tế bào da.
- Chất chống oxy hóa: Melanin còn có vai trò ngăn chặn các phản ứng oxy hóa do tiếp xúc với tia UV, giúp giảm nguy cơ tổn thương tế bào da.
Các rối loạn và bệnh lý liên quan đến sắc tố melanin
Chắc bạn cũng đã hiểu Melanin là gì, vai trò của melanin mang đến cho cơ thể của bạn thì bạn cũng nên biết khi sắc tố melanin được sản sinh quá mức thì gây ra những tác hại gì cho da:
Nám da
Khi melanin được sản sinh quá mức do tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời quá lâu hoặc khi không tiếp xúc với tia UV, cực tím nữa thì khi đó hàm lượng melanin cũng sẽ bị dư thừa, chính vì đó sẽ gây ra việc nám hoặc đen da.
Nám thì có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau: yếu tố di truyền, rối loạn hormone trong cơ thể, tác động từ ánh nắng mặt trời, chăm sóc da không đúng cách, sử dụng thuốc tránh thai.
Bệnh Parkinson
Người mắc bệnh Parkinson – đây là những bệnh về thần kinh, khi đó lượng neuromelanin có trong não bộ của người bị bệnh sẽ giảm do tế bào não ở khu vực có chứa chất đen (substantia nigra) bị tổn thương.
Bệnh Parkinson có biểu hiện chủ yếu là ở các vấn đề về vận động. Khi bị bệnh này, việc cử động hay đi lại đều trở nên khó khăn hơn, chân tay run cứng lại và không có khả năng kiểm soát vận động của cơ bắp.
Bệnh bạch tạng
Bệnh này xuất phát là do lượng melanin ít hơn người bình thường, gây ra hiện tượng: mắt xanh, tóc trắng, da nhợt nhạt, các vấn đề về thị lực. Để bảo vệ được làn da của người mắc bệnh bạch tạng thì cần quan tâm đến việc bảo vệ làn da trước ánh nắng mặt trời.
Cho đến hiện tại thì vẫn chưa có phương pháp điều trị bệnh bạch tạng. Thế nên các biện pháp theo dõi sức khỏe và bảo vệ làn da sẽ giúp chất lượng cuộc sống được cải thiện và giảm thiểu tác động của bệnh bạch tạng.
Bệnh bạch biến
Khi mất tế bào melanocytes sẽ dẫn đến bệnh bạch biến sẽ xuất hiện các mảng da trắng mịn.
Bệnh này có thể điều trị bằng các phương pháp: chiếu tia UV để tăng sắc tố melanin, dùng thuốc nhuộm để làm mở da, sử dụng corticosteroid làm mở mảng da trắng, sử dụng thuốc nhạy sáng (light-sensitive) kết hợp với ánh sáng để tế bào melanin được khôi phục, phẫu thuật cấy ghép từ vùng da không bị bạch biến.
Mất thị lực
Melanin có vai trò vô cùng quan trọng trong thính giác của con người. Nhiều nghiên cứu chỉ ra nếu melanin không đủ thì sẽ gây ảnh hưởng đến thính giác, có thể mất thính giác hoặc bị điếc.
Cách làm tăng sắc tố melanin
Có nhiều chất dinh dưỡng hỗ trợ tổng hợp melanin cách tự nhiên ở trên làn da. Đây là một số các chất dinh dưỡng mà các nhà nghiên cứu đã đưa ra có khả năng thúc đẩy sản xuất melanin:
Vitamin A
Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất melanin và duy trì làn da khỏe mạnh. Vitamin A có thể được lấy từ thực phẩm, đặc biệt là từ các loại rau có chứa beta-carotene như khoai lang, cà rốt, đậu Hà Lan và rau bina.
Theo nghiên cứu, beta-carotene, một loại carotenoid màu đỏ, vàng và cam có trong vitamin A, có thể tác động đến việc sản xuất melanin và bảo vệ da khỏi tác động của tia cực tím. Bạn có thể tăng lượng vitamin A trong cơ thể bằng cách ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin A như rau củ màu cam (cà rốt, bí đỏ, khoai lang), cá và thịt.
Vitamin A là vitamin tan trong chất béo nên có khả năng tích lũy trong cơ thể. Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ khuyến nghị nên bổ sung 700 microgam vitamin A mỗi ngày cho phụ nữ và 900 microgam cho nam giới. Trẻ em thậm chí cần ít vitamin A hơn mỗi ngày. Đặc biệt phụ nữ mang thai nên hạn chế dùng quá liều vitamin A được khuyến nghị hàng ngày, vì điều này có thể gây nguy hiểm cho sự phát triển của thai nhi.
Vitamin E
Vitamin E đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của làn da. Nó không chỉ đóng vai trò chống oxy hóa mà còn có khả năng tăng sản xuất melanin. Vitamin E có thể giúp bảo vệ da khỏi tác động của ánh nắng mặt trời.
Để có thêm vitamin E, bạn có thể bổ sung vitamin E hoặc tăng cường ăn các thực phẩm có chứa vitamin E, chẳng hạn như rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và quả hạch.
Chất chống oxy hóa
Chất chống oxy hóa đã cho thấy tiềm năng mạnh mẽ để tăng sản xuất melanin. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất chống oxy hóa có thể giúp tăng sản xuất melanin.
Các chất dinh dưỡng như flavonoid và polyphenol thực vật có thể hoạt động như chất chống oxy hóa mạnh mẽ và ảnh hưởng đến việc sản xuất melanin.
Một số trong số chúng có thể làm tăng sản xuất melanin, trong khi một số khác có tác dụng ngược lại. Ăn thực phẩm có nhiều chất chống oxy hóa hơn, chẳng hạn như rau lá xanh đậm, quả mọng đen, sô cô la đen và các loại rau nhiều màu sắc khác, có thể cung cấp cho cơ thể nhiều chất chống oxy hóa hơn.
Các loại thảo mộc và thực vật
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số loại thảo mộc và trà có thể bảo vệ da khỏi tác động của tia UV. Trà xanh và nghệ có nhiều flavonoid và polyphenol, có thể làm tăng sản xuất melanin và giúp bảo vệ da. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có nghiên cứu cụ thể nào cho thấy hiệu quả của thảo dược trong việc tăng sản sinh melanin. Nếu quan tâm đến việc sử dụng các loại thảo mộc để hỗ trợ làn da, bạn có thể tìm thấy chúng trong thực phẩm bổ sung, trà và tinh dầu.
Các cách làm ổn định mật độ melanin
Làn da khỏe đẹp là làn da có melanin được sản sinh mỗi ngày. Lượng melanin cần kiểm sỏa để hạn chế gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sức khỏe. Các cách dưới đây sẽ giúp ổn định mật độ melanin:
Bổ sung dinh dưỡng
Cần có chế độ dinh dưỡng phù hợp để cơ thể có thể sản sinh melanin. Hãy bổ sung cho cơ thể các thực phẩm có màu xanh như rau tươi hoặc các loại quả mọng nước.
Cần bổ sung vitamin D vì tình trạng thiếu hụt melanin có thể do thiếu vitamin D. Ngoài ra cần cân bằng các nhóm chất dinh dưỡng vitamin A, E và C để kiểm soát sản sinh ra melanin. Giúp ổn định mật độ của các hạt sắc tố.
Chống nắng cho da
Nguyên nhân gây ra tình trạng bị rối loạn melanin là ánh nắng mặt trời. Để kiểm soát mật độ melanin thì bạn cần phải chống nắng thật tốt cho da, cũng là cách ngăn tình trạng bị ung thư da.
Bạn nên sử dụng kem chống nắng hàng ngày vì đây là một trong những sản phẩm vô cùng cần thiết cho làn da của bạn. Bên cạnh đó, bạn cũng cần che chắn kĩ mỗi khi ra ngoài.
Hạn chế tình trạng căng thẳng, mệt mỏi
Để cải thiện tình trạng rối loạn melanin, thì việc ổn định tâm lý cũng là điều vô cùng cần thiết. Hạn chế tình trạng bị căng thẳng kéo dài, bởi vì tâm trạng sẽ gây ra rối loạn nội tiết và rối loạn sắc tố melanin.
Kết luận
Hiểu rõ melanin là gì và cách kiểm soát sự tăng giảm sắc tố melanin sẽ giúp chúng ta lập kế hoạch chăm sóc da và sức khỏe hiệu quả hơn. Thay vì đợi đến khi các vấn đề về da thực sự xảy ra, bạn nên tập trung vào việc bảo vệ làn da của mình ngay từ bây giờ.
Nội dung tham khảo thêm:
Bài viết được biên tập bởi: Thammysbeauty.vn
